Reacties en foto's

dik v

( organisator / routebegeleiding ) 07-05-2023

Je denkt dat een gebied dat je zo goed kent je niet meer echt kan verrassen. Reden waarom je er ook minder komt. Maar ik ben nog steeds onder de indruk en overbluft van de wandeling van afgelopen dinsdag (3 mei) door de Kennemerduinen vanuit Overveen. In de 80-er en 90-er jaren, in de tijd toen je nog veel konijnen kon zien, liep ik hier vaak wel meerdere keren per week. Kwam in de middag pas in de duinen (last met uit bed komen) en kwam vooral in najaar en winter tegen zonsondergang bij Parnassia en vandaar in het (half)donker naar Zandvoort. Het was zo'n beetje mijn vaste wandeling en kwa matuur mijn huiskamer. Daaruit is langzaamerhad de wandeling ontstaan die ik nu loop. Ik zal niet zeggen dat ik elk paadje in het duin op mijn duimpje ken. Boven 't Wed ligt nog een wirwar van grillige paadjes dat ik nauwelijks ken, dat geldt ook voor een paadje naar de Zeeweg langs het Spartelmeer en meer paadjes aan de andere kant van het Spartelmeer bij de grote camping die er ligt. En dan liggen er aan de andere kant van het gebied in het noord-oosten van de Kennemerduinen nog wat paadjes rond de Brederodeberg, waaronder een hooggelegen pad uitkijkend in de laagte op de grens van Duin en Kruidberg. Verder zijn er nog wat paadjes die o.a. vanwege de lengte niet meer in de wandeling passen, zoals het pad door het uitgestrekte Grote Vlak in de richting van Duin en Kruidberg dat in de oudste, langere versie nog in de wandeling zat, maar uiteindelijk de wandeling te lang maakte en bij inkorting uit de wandeling viel. Daarvoor in de plaats is een zeker zo mooi om het midden door het gebied lopende fietspad slingerend pad gekomen. Duin en Kruidberg heeft later een eigen wandeling gekregen. En zo zijn er meer mooie paadjes die niet in de wandeling passen, zoals een mooi paadje omhoog of omlaag over de kam van het duin van en naar het topje van de Hazenberg, het paadje over een hoog duin hoog boven het Vogelmeer langs lopend langs de zuidkant ervan en het pad omlaag van de Starreberg over een omlaag lopend stuk open duin en door een jong bos, midden door het duingebied met iets verderop daarop aansluitend het mooie smalle paadje door het Halve Bosch (!) bij het Heilige Land, met pijn in mijn hart, want soms moet je keuzes maken (zolang we geen quantum-katten zijn waarvan de positie op dat moment onbekend is). De wandeling zoals we die dinsdag gelopen hebben is naar mijn overtuiging de mooiste rondwandeling door de Kennemerduinen van ongeveer 19,5 km. vanuit Overveen. Waarbij je omzwerft over smalle paden door zoveel mogelijk wisselende landschappen. Een bepalend punt daarbij is wel Parnassia, eigenlijk niet te vermijden als je hier wilt pauzeren om iets te drinken of eten. Een alternatief maakt de wandeling direct kilometers langer en wellicht niet mooier. Speciaal voor deze keer had ik daarbij het leuke lusje om de Oosterplas weer een keer in de wandeling opgenomen dat de wandeling wel 1,5 km langer maakt, maar ook een extra element aan (of misschien wel 2) aan de wandeling toevoegt.
Er zijn zeker twee elementen die je wat mij betreft kenmerkend kunt noemen voor de Kennemerduinen. De eerste is de geologie van het duingebied, waarbij je maar liefst vijf verschillende duinruggen oversteekt tussen binnenduinen en strand. Dat betekent behalve veel hoogteverschil die de wandeling tot een wandeling maakt met het grootste hoogteverschil, van wel 200 tot 300 meter, dat je op een wandeldag in de duinen kunt lopen. Maar het betekent ook veel afwisseling in het terrein en een grote variatie aan zogenaamde gradiënten waarbij het gaat over zaken als de ligging van een plek ten opzichte van de zon en de wind, open of met beschutting, en tot verschillende begroeiing. Het tweede punt is die begroeiing zelf die zeer afwisselend is. Met een grote diversiteit aan soorten. Zo kun je hier met wat geluk wel vier of vijf soorten viooltjes vinden in het voorjaar (waar ik de datum van de wandeling op had afgesteld). Volgens mij zijn er geen duinen waar je elk moment zoveel verschillende soorten kunt vinden, vanaf het vroege voorjaar tot aan de winter. Dat maakt dat je er gerust elke maand zou kunnen wandelen en elke keer weer andere soorten planten kunt zien bloeien. (Midden in de zomer zijn de duinen zijn dan waarschijnlijk op hun gewoonst.) Een idee waar ik voor het komende jaar aan zit te denken: de Kennemerduinen een jaar rond. Waarschijnlijk is er geen duingebied waar je door het jaar zoveel verschillende soorten kunt vinden. (Misschien met uitzondering van het Hollands Duin tussen Katwijk en Wassenaar met zijn natte duinvalleien waar je door kunt lopen en zijn verschillende orchideeën en enkele soorten gentianen.) Een van de redenen dat de Kennemerduinen vrij soortenrijk zijn, zou kunnen zijn dat het geen last heeft van de vooral naar het noorden waaiende uitstoot van de stalfabriek. En wellicht ook niet zoveel van de uitstoot meer naar het zuiden van industriële en stedelijke conglomeraat van Den Haag en Rotterdam waar bijvoorbeeld Meijendel wel onder te leiden heeft. Een derde element dat de Kennemerduinen op een speciale plek stelt is de historie, sinds er in het begin van deze eeuw in de vlakte van Groot Olmen, ten noorden van het Vogelmeer een vroeg-middeleeuwse nederzetting met boerderijen uit de 7e eeuw werd opgegraven die ons veel leerde over de bewoners van die tijd. Zowel het bezoekerscentrum de Oranjekom bij Overveen als het archeologisch Museum Het Huis van Hilde in Castricum waar veel van de vondsten zijn opgeslagen en worden ten toongesteld herinneren daaraan omdat ze zijn ontworpen naar het model van deze boerderijen (waarbinnen kennelijk wel enige variätie mogelijk is). Deze mensen woonden hier op ruim 1000 jaar oude strandwallen met lage oude duinen, waarop ook Overveen, Bloemendaal en Santpoort, en verderop Castricum en Egmond moeten hebben gelegen. Een aantal eeuwen voordat de huidige hoge zanderige zandduinen die we nu kennenzijn ontstaan in een droge en winderige periode. Ze vertellen een verhaal over hoe hier toen mensen geleefd in dit duingebied dat later door zand werd overstoven. En suggereren dat op veel meer plaatsen onder de huidige duinen bewoning moet zijn geweest. En ze vestigen ook de aandacht op hoe in de eeuwen na het ontstaan van de huidige hoge zandduinen door mensen in de duinen, die lang een een grote wildernis zijn geweest, is geleefd en er mee is omgegaan: door bewoners van de zeedorpen, duinboertjes, pachters, ontginners, rijke duineigenaars en grondbezitters. Waarover veel is te vinden in de boeken en op de website van Duinen en Mensen. De laatste 20 jaar heb ik veel zien veranderen in de duinen: het grondwaterpeil is verhoogd wat geleid heeft tot natte duinvalleien met de terugkomst van hier bijna verdwenen soorten als parnassia, duizendguldenkruidjes en orchideeënsoorten; valleien en duinen zijn van de monotone dichte begroeiing ontdaan, valleien zijn afgeplagd, stuifduinen zijn van begroeiing ontdaan en weer stuifduinen, waardoor er weer mobiliteit en beweging in het duin komt en zand over het gras kan stuiven. Daardoor heb ik de duinen de afgelopen jaren absoluut ten goede zien veranderen. (Behalve de ontbrekende konijnen, daar hebben we nu grazers voor terug gekregen.) Dit afplaggen van valleien maakte het trouwens ook mogelijk dat de wind het zand uit de vallei van Groot Olmen kon stuiven waardoor overblijfselen van de oude boerderijen en het verleden weer zichtbaar werden. Dit zijn de duinen waar we nu doorlopen. En dan is er nog de invloed van het voorjaar waardoor overal alles kleur krijgt en wat je als wandelaar opvrolijkt en ruimte geeft om meer even stil te staan dan wanneer een koude wind je aanspoort om door te lopen. Zo waren er dinsdag overal behalve witte bloeiende en geurende gewone vogelkers overal kleine kleine tuintjes te zien op zonnige zanderige plekjes met vaak extreme temperaturen uiterst kleine droogtebloemetjes en plantjes te zien: met een blauwe waas van het uiterst kleine ruw vergeetmenietje, niet te tellen witte kandelaartjes met rood aangelopen blaadjes en steeltjes (eigenlijk de hele dag langs het pad), zandhoornbloemetjes (pas later op de dag open), nog een enkele vroegeling, roze ooievaarsbekjes, hier en daar met blauwe duinviooltjes die zich als pionier hier graag bij aansluiten. Met hier en daar blauwe zeeën van duinviooltjes op duinhellingen die een enorme indruk maken, het meest extreem bij de kerf naar het strand iets ten noorden van Parnassai. Naar mijn idee heeft dat er alles mee te maken dat hier vers zand vanaf het strand over het gras op de duinhellingen is gestoven. We kijken met enige verbazing, met verrekijkers, naar een grote roze plek op het eiland in het Vogelmeer, aarzelend tussen duinviooltjes of misschien toch reigersbek of ooievaarsbek. Door de verrekijker lijkt het meer blauw en denk ik viooltjes. Maar op het oog is het toch echt roze en denk ik reigersbek, of ooievaarsbek. Maar dichterbij komen kunnen we niet. En dan zijn er kleine bijzondere soorten: een Weichselboom (een kersachtige of prunus met generfde eivormige blaadjes met een puntje) bij de Oosterplas, een ingesneden dovenetel die ik herken omdat ik toevallig pas eens naar de paarse dovenetel heb zitten kijken, een prachtig plekje met heldergele voorjaarsganzerik (o ja, die staan hier), alle verschillende viooltjes, behalve duinviooltjes bijna overal bleeksporige bosviooltjes, het vrij zeldzame ruw viooltje met grote ruige puntige groene bladeren en misschien toch het hondsviooltje dat ik verward heb met het bosviooltje. Maar het mooist vond ik toch de alom tegenwoordige kleine kleurige bloetjes de hele wandeling. Mooier dan dit kan het niet dacht ik en zei ik. Behalve als de meidoorns, die overal stonden, bloeiden en de duinviooltjes. Misschien moet ik over een maand nog maar een wandeling door de Kennemerduinen organiseren. Aan vogels moet er ook genoeg te zien zijn geweest en in ieder geval te horen, een grasmus op een gegeven moment volgens Herman en een prachtig zingende zwartkop terug langs de Zeeweg. Ik mis er helaas veel van.
De wandeling was op een bijzonder mooie dag, droog , met veel zon, af en toe wolken (voor de afwisseling). Met een voor mijn doen grote groep van 11 deelnemers, met twee afzeggingen (gezondheid, beterschap). Restaurant Klein Centraal op station Overveen is een mooie plek om de wandeling te beginnen. Verschillende mensen hadden hun auto bij de Sporthal aan de Tetterodestraat staan. Dat lijkt op het ogenblik niet meer zo nodig, er bleek nog voldoende plek bij het station. Van het station de trap op en langs de Tetterodestraat langs het spoor. De helingen waren een maand geleden nog blauw van oosterse sterhyacintjes en sneeuwroem en roze van de vingerhelmbloem maar zijn nu weer gewoon groen. Langs het paadje langs de sporthal bloeit en geurt nu de daslook, met witte bloemen, naar ui of look. Geholpen met geuren door uitgebloeide armbloemige look die er volop verstopt tussen staat. Gewone vogelkers bloeit en geurt. Voor het eerst zie ik nu volop daslook in het paadje van de Tettodeweg naar de Zeeweg en witte dovenetel en look zonder look, naar mijn idee altijd een saai paadje. Langs de Zeeweg de forse planten van hemelsleutel, een grote vetblad (sedum), voor bloemen wachten tot juli. In het gras van de berm knolboterbloem (met tegen de steel teruggeslagen slippen onder de bloem). Een duivekervel met rode bloemen (papaverfamilie) langs het paadje bij het bezoekerscentrum met veel spelende kinderen in de water- en zandspeeltuin. Een grote eikestobbe aan het begin van het pad het duin in, met kaalgestoven stronk die goed laat zien wat anders onder de grond zit, hoe al die omhoog uitstekende stammen uit een gezamelijke stronk komen. Dan buigen we af het Vosje de Vospaadje op (zo herinner ik het me van vroeger en staat ook nu weer op de paaltjes, maar volgens mij heeft het een tijd anders geheten), een oud trimpaadje nu wandelpad, soms lekker zanderig. Een smalle strook duineikehakhoutbos met een eigen begroeiing, veel (gewone) hondsdraf maar ook het bijzonderder kruipend zenegroen met kleine blauwe torentjes en veel bleeksporige bosviooltjes (in de herfst paddestoelen) en met geurende gewone vogelkers. Hier en daar hele plekken met nog niet bloeiende lelietjes-van-dalen. Een doorsteek naar een brede waterleidingsweg (met putten vanwege de diepte-infiltratie), met een brede open strook met kleine bloemetjes en een omlaag lopende helling vanaf een hoog duin aan de andere kant. En slaan een mooi breed onverhard pad in met lage heuveltjes met de eerste kleurige kleine tuintjes op kale warme zanderige plekjes met kleine (onogelijke bloemetjes). Vlak daarna slaan we naar rechts een smal baadje in tussen bosjes door bij de Zeven Bosjes een klein intiem stukje idyllisch duin, om over te dromen. Volgt naar mijn idee een van de mooiste paadjes door het duingebied boven over een duinmassiefje waarbij je enkele bergpasjes passeert. Met uitzicht over uitzonderlijke duinvalleitjes met veel verspreid staande meidoorn, en duinroosjes (wacht tot ze bloeien over een maand). Langs het vaak zanderige paadje in het zand vrijwel overal kandelaartjes met hun rode steeltjes en blaadjes hun kopje omhoog stekend met roze ooievaarsbek en duinreigersbek en blauwe duinviooltjes, veel kleine spichtige paardebloemen, zandpaardebloemen, een van de weinige soorten naast de gewone paardebloem die makkelijk is te herkennen, zandhoornblometjes in kleine plakjes. Aan de andere kant van het pad bosaardbeitjes of wilde aardbeitjes, nog zonder bloempjes. Ik ben ongetwijfeld niet volledig. Gelukkig loopt er hier geen officieel wandelpad waardoor het meestal vrij rustig is, vandaag niemand. Maar wat een mooi paadje. Na een splitsing waarna we in de richting van Oosterplas en Starreberg lopen (nu over een plaatselijke wandelroute) loopt het pad wat gewoner onderlangs de voet van een hoog duinen met meidoorn en eiken op de steile helling, rechts is het duin de afgelopen jaar van veel begroeiibg ontdaan waardoor het nu opener is, mij benieuwen hoe het zich ontwikkelt. Langs het pad bosviooltjes afgewisseld door duinviooltjes, natuurlijk hondsdraf en ooievaarsbek en geurende gewone vogelkers.
Bij de Oosterplas lopen we deze keer langs de oostkant om de plas heen. Langs de rand van het vrij hoogstaande water, hier en daar nogal klimmen over dennewortels. We houden een pauze bovenaan een zanderige helling naar beneden vanuit het duin, boven staat ook nog een picknicktafel. Aan de rand van de halfopen plek kruisbessen, met bloempjes die zich inmiddels aan het ontwikkelen zijn tot bessen. als we verder lopen een grote wit bloeiende boom die geen vogelkers is, het blijkt een Weichselboom, een soort kers, oorspronkelijk niet inheems, maar er staan hier wel meer soorten die erop wijzen dat hier een en ander aan houtige gewassen is aangeplant. Verderop op de grond een paars doveneteltje dat niet een gewoon paars doveneteltje lijkt, met ingesneden blaadjes, de bloemetjes lijken zich ook te willen onderscheiden met donkerder randjes, ingesneden dovenetel. Het pad kronkelt om het fietspad heen en dan lopen we met mooi uitzicht op de duinvalleiën aan de oostkant omhoog naar de Starreberg (30,4 meter) met mooi uitzicht naar alle kanten. We kijken naar de duindoorns met mannelijke bloempjes (als een klein schaaltje met meeldraden) en zoeken naar vrouwelijke bloempjes (met kleine stamperachtige uitsteekseltjes in de oksels), moeilijk te vinden en ook niet goed te zien, op het moment). We staan hier op het hoogste punt van de meest oostelijke duinrug in het gebied van de Kennemerduinen. Maar naar het oosten ligt begroeid met bomen nog een hogere duinrug in de duinrand, op de grens van het duingebied; de hoogste duinrug ligt zoals vaak aan de binnenduinrand die het oudst is en waar het zich heeft onder invloed van de wind heeft opgestapled voordt het door begroeiing en menselijk ingrepen werd vastgelegd. Hier ligt ook het vrij bekende kopje van Bloemendaal dat veel bezoek trekt. Naar het westen loopt een breed pad omlaag een jong duinbos in. Naar het noorden lopen paden omlaag o.a. naar een dennenbos, een uitgestrekte laagte in met Dronkendel, Tussenvlak en Ezelwei. Boven op de kruising staat nog weer en klein droogtetuintje met o.a vroegeling mooie kleine witte bloempjes met diep ingesneden bloemblaadjes en zandhoormbloem met uiteraard kandelaartjes en ik denk ook vergeetmenietjes. We lopen omlaag over halfopen duinhellingen naar het dennenbos. Om het fietspad kronkelt zich een mooi afwisselend pad door een laagte tussen de hogere duintjes door, over kleine grassige veldjes naar een hoger duin aan de andere kant van het fietspad met een erg mooi uitzicht naar het noorden op groene noordelijke duinhellingen met verspreide meidoornboompjes. Iets verder lopen we een laagte in bij de Ezelwei met vlakken van Klein Doornen en Klein Olmen en het Doornengat aan de noordkant van het fietspad. Van bovenaf is te zien hoe hier een uitgestrekte vallei is afgeplagd waar nu water in staat. In de latere zomer kun je hier orchideeën en duizendguldenkruid vinden en misschien parnassia, in ieder geval paarse brunel en witte stijve ogentroost. Nu vooral blauwe viooltjes om de boomstammetjes en veel hondsdraf met dezelfde kleur. Op de nattere plekken ook kruipend zenegroen. Hier vind ik ook een enkel ruw viooltje met een armzalig bloemetje. Het is hier overigens tamelijk nat, zoals de bedoeling is. Door de vlekte lopen we om de middelste van de door de duineen lopende duinruggen heen. Door een nat berkebosje, met aan de andere kant uitzicht op een hoog zanderig stuifduin met open zandkoppen lak langs de zeereep (misschien De Wieringen), langs het brede schelpenpad dat uit Duin en Kruidberg komt. In de begroeide dalletjes hier bij de Blink met veel kruipwilg heb ik in het verleden wel paarse duingentianen gezien. Bij een kruising van paden bij een natte onder water staande duinvallei pal op de zuidwesten wind ligt tegen de omhoog lopende duinhellingen de vlakte van Groot Olmen waar begin deze eeuw de 7e eeuwse vroeg-middeleeuwse duinnederzetting werd gevonden. In een bosje met duindoorn en berken ligt een waterpoeltje met waterranonkel met kleine witte bloemen, ik zie er ook kneile visjes in zwemmen, met op de bdem een begroeiing van andere waterplanten. Als we richting zee en strand het duin oplopen heb je vanaf het omhoog lopende pad mooi uitzicht op de plek, waar nu trouwens een natte plek aan het ontstaan is.
Over het schelpenpad lopen we omhoog een volgende duinrug op, hier ongeveer 10 meter hoog, verder door lopend naar het hogere paraboolstuifduin De Bruid van Haarlem, een aantal jaren geleden van begroeiing ontdaan en nu weer stuivend en verderop de Hazenberg, ongeveer 14 m. Aan de andere kant loopt een trap (met ernaast een zanderig pad) omlaag het mooie dal van de Ogenkuil in, met prachtig uitzicht van boven op het dal en het pad dat er doorheen slingert. Langs het paadje omlaag een prachtige pol ruw viooltje. Langs het pad beneden vrij veel kruipend zenengroen en natuurlijk bosviooltjes (of misschien toch hondsviooltjes) hondsdraf. Het pad loopt een volgende duinrug over met een paar hoge duinovergangetjes, in het zand veel blauwe duinviooltjes en ontelbare kandelaartjes en vergeetmenietjes. Een laatste duinrug nog vlak voor de zeereep. Onderaan de zeereep op het het duin in omlooglopende duin ziet het blauw van de massaal bloeiende blauwe duinviooltjes. Ongelooflijk. Ik denk dat het te maken heeft met de overstuiving van het gars met jong aangevoerd zand uit de zee, waardoor het duin zich hier kan verjongen en de viooltjes hun kans grijpen als pioniersoort. Al weer even terug is hier een kerf geslagen in de zeereep waardoor de wind nu zand het duin binnen blaast en een nieuw duin aan de noordkant achter de zeereep laat ontstaan en het erachter liggende diepe dal, het Peperedel met fietspad, met enkele natte plekken vult met zand. Het achter de zeereep lopende fietspad is hier door zand overstoven. We lopen over de viooltjes en over het zand in de kerf met een blik omlaag in het Peperedel naar het strand. Met voor de liefhebbers van starnd een klein stukje strand naar Parnassia, genoemd naar het mooie bloempje dat nu weer in het duin terug is. We vinden (woensdag) zonder heel vel moeite een plek om even te zitten. Met het voornemen ons niet te storen aan hoe we moeten afrekenen. (Wat een probleem op kan leveren als e wensen dat je met pin gezamelijk afrekent.) Maar alles gaat heel vriendelijk en met een glimlach, geen enkel probleem deze keer. Van Parnassia naar de Hazenberg een groot deel over het fietspad, vrij druk, met allerlei typen elektrische fietsen, maar het kan nog veel drukker. De nu onder water staande vallei aan deze kant van de Hazenberg lijkt definitief afgesloten, tot nu toe liep er in de zomer nog een mooi paadje doorheen. (Op de OSM-kaart is er al geen pad meer doorheen.) Aan de andere kant van de natte vallei loopt een pad onder de berg langs met verderop een trap omhoog de berg op. Met bovenop uitzicht naar het noorden op het stuifduin de Bruid van Haarlem met daarachter schoorstenen van Tata-steel, naar het zuiden uitzicht over het duin in de richting van Zandvoort, naar het westen op Parnassia en het strand en de zee (met windmolens) en naar het oosten op het door mensenhanden gegraven ondiepe Vogelmeer. Naar het noorden loopt een mooi pad over de duinkam omhoog en omlaag het duin op en af. Je zou het voor de ervaring op en af kunnen lopen. Aan twee kanten boven alles. We lopen de Hazenberg af richting Vogelmeer om dan weer onderlangs een pad van het meer af te nemen, terug naar de uitgestrekte natte vallei onderlangs Hazenberg en Bruid van Haarlem langs de rand van de vallei. Door een glinsterend zilveren bos van witte abelen of zilverpopulieren die weer zilverig glitterend in blad staan, met grillig gebogen stammen, vandaag zonder de hier vaak verblijvende Schotse Hooglanders die we net langs de rand van het Vogelmeer zagen. Langs de noordkant en oostkant lopen we om het meer heen met uitzicht op Vogelmeer en Hazenberg, er staat al wat heksemelk in bloei, een wolfsmelk soort met enigszins giftig bitter wit melksap. En in het zand van het brede pad kronkelt een hazelworm, een hagedis zonder pootjes. Ik heb hem hier al eerder gezien. De soort is hier niet wild maar ooit uitgezet. De aalscholverskolonie die haar zet is zo te zien vrijwel vertrokken, met nog 1 aalscholver met zijn vleugels wijd op een tak. Er zwemmen wat eenden, ganzen en meerkoeten. Het eiland in het meer kleurt roze of blauw of allebei van viooltjes of reigers- of ooievaarsbekken. We lopen hier langs de rand van een van de middelste duinruggen in de Knnemerduinen. Aan de zuidkant loopt een ander mooi hoog pad langs de zuidkant van het meer. Aan de zuidoostkant komen de paden samen. Hier zien we meer ruige viooltjes en misschien hondsviooltjes, of toch bleeksporige bosviooltjes. En een plek met heldergele roosachtige bloempjes, voorjaarsganzerik. Ik was alweer vergeten dat die hier groeide. Langs een slingerend pad door een halfopen vallei met veel meidoorn en een glinsterend bosje met hoge witte abelen komen we bij het brede vanaf Parnassia naar Koevlak door het duin lopende pad dat we oversteken naar een pad langs het uitgestrekte halfopen Lange Vlak, veel viooltjes (hondsviooltjes of bosviooltjes en duinviooltjes), hondsdraf en langs de rand uiteraard kandelaartjes in het zand. We kijken uit op het hoog op het duin geplaatste kruis van de mooie oorlogsbegraafplaats aan de Zeeweg, waar o.a. Hannie Schaft ligt begraven. En lopen over een over hoge duinen en door vlakke dalletjes slingerend pad richting de Konijnenberg, over de middelste duinrug in de Kennemerduinen. Ik zie een bloeiend wit bloemetje in het zand en steek mijn vingers in het zand om het uit te graven, er komen doornige takjes met rozebladeren onder het zand vandaan, een klein wat in elkaar geschrompeld duinroosje. Het warme zand om het roosje waar ik mijn vinger steek verraadt ook waarom het hier al bloeit. Bij de Konijnenberg zijn we weer terug op de meest oostelijke duinrug in de Kennemerduinen, met ongeveer 19 meter tamelijk hoog. En met uitzicht op grote huizen tussen de bomen in de duinrand bij Bloemendaal. En over speelvijver 't Wed op de watertoren van Overveen. Vanaf het uitkijkpunt dalen we af naar 't Wed waar we linksom omhoog lopen. met hoge zandhellingen aan de zuidkant een stukje moerasbos aan de rand. Langs het pad aan de andere kant duinsalomonszegels of welriekende salomonszegels met telkens een bloemetje aan de doorbuigende stengel. De bloemen zijn er al wel maar nog niet echt bloeiend. Langs het bezoekerscentrum komen we terug aan de Zeeweg. Ik hoor een vogel erg mooi zingen, het lijkt op een merel maar ook weer niet, of misschien een lijster, Herman denkt aan een zwartkop, dat kan ook op een merel lijken. Op de hoek bij de Brouwerskolkweg en de Zeeweg nemen de meeste automobilisten afscheid. Met de anderen lopen we nog langs de rond van het bosje om de sporthal terug naar de Tetterodeweg en het station. Met zijn vieren drinken we hier nog een afscheidsdrankje. Het was een prachtige en ontspannen wandeling. Erg veel gezien. Iedereen erg bedankt voor het meewandelen. Waarbij ik achterblijf met het gevoel hoe een zo bekende wandeling toch weer zo bijzonder en nieuw kan blijven. (Ik voeg een link toe van een nog niet bewerkt fotoverslag waar ik de komende dagen / week nog aan ga werken. Met een link naar de route van de wandeling. Voor wie meer gebiedsinformatie wil over de wandeling kun je naar een myalbum pagina gaan met een eerder wandeling: https://myalbum.com/album/yg3hLhtLAEn3/ - Ook heel bijzonder: de Kennemerduinen in de sneeuw met overal sneeuwruggen: https://myalbum.com/album/qPtJhxjwpPny/ )

Klik hier voor de foto's van deze tocht

dik v

( organisator / routebegeleiding ) 07-05-2023

Nog wat aanvullende informatie bij de wandeling door de Kennemerduinen. - Hier is een link naar de route van de wandeling (ook aan het eind van het fotoverslag). Wie meer gebiedsinformatie wil over de wandeling kan naar een myalbum pagina gaan met een fotoverslag van een eerder wandeling: https://myalbum.com/album/yg3hLhtLAEn3/ - Ook heel bijzonder: de Kennemerduinen in de sneeuw met overal sneeuwruggen: https://myalbum.com/album/qPtJhxjwpPny/ ) Groeten, Dik

Henny d

08-05-2023

Hoi Dik, Bedankt voor jouw uitgebreide reactie van deze mooie wandeling. Groetjes, Henny

Anneriek d

07-05-2023

Velden vol viooltjes gezien in de Kennemer Duinen en weer heel veel geleerd. Dank, Dik, ook voor je verslagen!