Reacties en foto's

dik v

( organisator / routebegeleiding ) 18-03-2023

Weer een erg mooie wandeldag, met veel zon maar soms nog wel fris in het open polderland en nogal wat (frisse) wind. Hoewel niet echt opmerkelijk. Met een klein groepje met vier deelnemers. Hoewel je doorgaans graag wat meer wandelaars wilt is dat best een prettig aantal om mee te lopen, meestal, en ook op 11 maart. Met z'n vieren vooraf al gezellig even wat gedronken bij het Huis met de Pilaren, oude kunstenaarsontmoetingsplaats, hoewel waarschijnlijk later op de dag. Rond de Ruïnekerk ertegenover bloeiden de crocussen tussen de vorige nacht gevallen sneeuw, die ook de eerste helft van de dag grasland en duinen nog wit kleurde. De tweede keer dat ik de wandeling voor de wandelsite organiseerde. Oorspronkelijk en historisch correcter naar Alkmaar, maar ik vind naar Heiloo mooier en goed te verdedigen. Langs nog een stukje zeer oude Oude Abdijvaart, het Berger Bos en het witte Willibrorduskerkje eindig je mooi in het verleden. De wandeling heeft een mooi contrastrijk karakter. Langs het 17e eeuwse Oude Hof op de plaats van een al oudere hofplaats en door de Damlander Polder over de oude doorsteek van het veen, De Voert, nu een slingerend weggetje, naar de hoge duinen. Met zonlicht over de polders met in de verte twee poldermolens . Nu met vooraf een wandeling langs het bijzondere wijkje in Bergen met zeer bijzondere Amsterdamse Schoolwoningen. Er was nog een weggetje tussen de boerderijen door in de polder maar dat is vanwege overlast van fietsers en honden na veel waarschuwen door de bewoners weer afgesloten. Met een mooie duinweg tussen eikehakhoutbossen en een eeuw gelden aangeplante dennenbossen met mooie uitzichten vanaf de hoog door de duinen lopende weg op lagere vlakten, hier en daar nog wait van de sneeuw in de schaduwen van bossen. Gasterij 't Woud is een leuke en prettige plek voor een pauze wat vroeg in de wandeling. Met taart om voor om te lopen. Daarna langs de binnenduinrand met nog zeetjes van sneeuwklokjes hier en daar met blauwe oosterse sterhyacintjes en een mooi plekje met wit bloeiende maagdepalm, een oude cultuurvariant. In Egmond aan den Hoef komen we langs het oude ruïneslot van de graven van Egmond met nog overeind staande kapel, waar we in de zon met de wind in de rug een pauze houden op en bankje met voor ons de kasteelruïnes tussen het water van de gracht. Dan lopen we over het oude jaagpad langs de Hoevervaart die in de 16e eeuw Alkmaar verbond met Egmond aan de Hoef langs de rand van het in de 16e eeuw drooggelegde en daarna langs de Egmonderbinnenvaart, een aftakking naar de Egmondse Abdij in Egmond binnen, naar Heiloo met hier en daar bloeiend speenkruid. (Een deelnemer wilde meteen door naar huis in Alkmaar.) Daarna via de Oude Abdijvaart naar het Heilooërbos. Met voor we in de trein stapten nog een afsluitingsdrankje. Als bewijs ervan dat het behalve een mooie wandeling ook een prettige gezellige en ontspannen wandeling was. Met alweer mooi weer.
(Ik voeg hier voor meer informatie en ter vergelijking het verslag toe van de overeenkomstige wandeling vorig jaar op woensdag 2 maart van Bergen naar Heiloo. Met bijgaand een link naar de foto's van de wandeling van vorig jaar die voor een groot deel overeenkomen met die van 11 maart.)

Lange tijd waren mijn wandelingen in het kustgebied geconcentreerd in de duinen: bij Overveen, Castricum, Egmond, Bergen en naar het noorden. Met rond Overveen een uitstapje naar de bijzondere landgoederen in de duinrand. En een rondje over oude strandwallen rond kerkjes, klooster en putten bij Heiloo en Egmond. Ik kende stukken van het gebied meer in het binnenland al wel van de fiets, van een slingerend weggetje en even slingerende oude kreken in de richting van Bergen en realiseerde me dat tussen Bergen en Alkmaar ook wellicht een mooie wandeling mogelijk zou zijn. In mijn gedachten was dat nog een wandeling van Alkmaar naar Bergen. In december 2020 liep ik voor het eerst een wandeling in omgekeerde richting van Bergen naar Alkmaar op een zonovergoten dag. En het was naar ons gevoel een erg mooie wandeling door de in de zon schitterende Damlander Polder over het weggetje De Voert met molens in de verte, door de Bergense Duinen met verre uitzichten en berijpte hellingen en langs de binnenduinrand naar Egmond aan den Hoef, met de tamelijk imponerende kasteelruïne met nog overeindstaande de Slotkapel ernaast. En toen langs de Hoevervaart langs de rand van de Egmondermeer naar Alkmaar. Alleen het stuk naar Alkmaar beviel niet zo, door een smalle groenstrook, erg stads met weinig karakter. Hoewel je wel langs de Hoevervaart blijft lopen met bijna aan het eind nog de Geestmolen een overgebleven oude poldermolen.
Daarom bedacht ik dat het misschien mooier zou zij naar Heiloo te lopen langs een stukje Egmonderbinnenvaart, die naar de abdi in egmond loopt. Al is het cultuurhistorisch natuurlijk mooier en meer een geheel om de Hoevervaart te blijven volgen naar de Geestermolen in Alkmaar. Dus woensdag liepen we de wandeling door polder en langs duinrand van Bergen naar Heiloo. Eigenlijk had ik de wandeling op dinsdag willen lopen, maar het leek dat er dan geen horeca open zou zijn, dus heb ik hem naar woensdag verplaatst. Een lot wat hij deelt met verschillende andere wandelingen. (Achteraf zie ik dat ook op dinsdag toch horeca open is, dus dat we ook op dinsdag hadden kunnen wandelen. Maar dat is achteraf.) De dag wedijverde wat weer betreft met de wandeling vorige winter naar Alkmaar, een zonoverschenen dag, blauwe lucht met witte wolkjes. Uiteindelijk met vier deelnemers, een afzegging. De wandeling begint mooi in het historische hart van Bergen bij restaurant Het Huis met de Pilaren, lang de samenkomstplek van schrijvers en kunstenaars van kunstenaarsdorp Bergen, tegenover de Ruïnekerk waaromheen Bergen ontstond, in de tachtigjarige oorlog door de geuzen verwoest om te voorkomen dat de Spanjaarden er gebruik zouden maken in de tijd van het beleg van Alkmaar, en maar gedeeltelijk weer opgebouwd. Door het dorp lopen we naar het Oude Hof, zeventiende-eeuws buiten op de plek van het eerdere Huis te Bergen.
We lopen door het park bij het Oude Hof door een aangrenzend buiten, de Maesdammerhof, met hoge beuken, met hulst eronder, lanen en grachten. Dan komen we langs het eigenlijke Oude Hof, met een door duinwater gevoede gracht rond een vierkant park bij het huis. Achterlangs het nooit afgebouwde buitenhuis lopen we naar het begin van de Voert, het weggetje door de Damlander Polder, bij het begin enkele deels monumentale stolpboerderijen. De Voert is een oude voorde, een doorsteekplaats, door het natte gebied. In het gras een plekje wit van de zeer kleine vroegeling, vaak zoals hier in grote hoeveeheden. De bloemetjes niet helemaal open maar wel met grote ovalen zaaddozen in de bloemkelk; het plantje heeft een zeer korte en snellen levenscyclus. We lopen langs de rand van de polder over het Wiertdijkje. De bedoeling is verderop de polder door te steken over een pad tussen de weilanden door. Langs het dijkje een grote pol gele trompetnarcissen en verderop de eerste wilgekatjes. Van het doorsteken van de polder komt het niet. Het door de bewoners van de stolpboerderijen in de polder opengestelde pad is inmiddels gesloten omdat mensen ondanks waarschuwingen met honden en fietsen van het pad gebruik bleven maken, domme mensen. Ik kan me het voorstellen, maar wel jammer. Dus moeten we verder langs de het Wiertdijkje en via het Buerweggetje naar de duinrand. Langs boerderij de Franschman, de naam herinnert aan de veldslag die hier in 1799 plaatsvond in de Bataafse of Franse tijd, met een Engels en Russisch leger dat hier geland was met de bedoeling de gevluchte Oranjes in hun macht te herstellen.
Een gedeserteerde Franse soldaat zou in de boerderij een schuilplaats hebben gevonden, en nog lang daarna zij blijven spoken. Achter de boerderij gaat de duinrand steil omhoog, met erop hoge beuken. Langs de hoge duinrand komen we weer bij de Voert, waar we omhoog de duinen in kunnen. Het eerste stuk over de Voert door de polder met uitzichten op waterlopen en molens hebben we hierdoor jammer genoeg gemist. Het poldergebied ligt op de historische grens van de heerlijkheid Bergen en Wimmenum. In de duinen lopen we langs het hoge duin de Voert met uitkijkduin bovenop. Het duin heeft de naam van het weggetje overgenomen waar het op uitkeek voor er in 1951 dennenbos werd geplant in het zichtveld door PWN dat net eigenaar was geworden en het duin aantrekkelijker wilde maken. Toen nog met instemming van Jac. P. Thijsse. De slingerende duinweg gaat over een reeks hogere duinen in de duinrand door dennebos en langs glooiende duinen begroeid met verspreid eikehakhout met veel grote veelstammige eikestobben, telkens weer gekapte bomen waarbij een steeds breder kring van stammetjes op de oorspronkelijke stam groeide. En verschillende opvallende grote beuken met om elkaar gewonden of vanuit een stam groeiende stammetjes. Met uitzicht op glooiende lager gelegen groene duinvalleien in de laagte: Verbrande Pan (wellicht verbrand in 1799), Bokkenweide, s Heerenweide. Bij de Woudweg ligt Gasterij t Woud, dat ik nog niet kende. Ooit moet hier een groter bos hebben gelegen, wellicht een nat elzenbroekbos. t Woud ligt meestal net niet op de goede plek. Vandaag komt het eigenlijk ook te vroeg, maar het is het enige dat open is. Het is een mooie huiselijke horeca vol met boten, afbeeldingen ervan en scheepsattributen.
En met lekkere taarten. Wel een aanrader. Naast de gasterij ligt een bollenveldje met in ijle kleuren bloeiende krokussen. In de duinrand staat het massaal vol met sneeuwklokjes. Dan gaan we het aan deze kant zanderige pad op langs de binnenduinrand richting Wimmenum, vroeger een belangrijke heerlijkheid tussen Bergen en Egmond, nu nog maar een buurtschap met enkele stolpboerderijen. Vanaf de Woudweg lopen we onderlangs het 39,5 meter hoge Klampduin dat in de loop van de tijd door de wind door het duin is gewaaid vanuit de zeereep, doordat de eigenaar van de Wimmenummerduinen het duin vrij liet stuiven, waardoor de oude duinvalleien werden overstoven die ten noorden van de Woudweg nog wel aanwezig zijn, zoals we zagen. Het pad loopt door zand met heuveltjes begroeid met eikehakhoutbosjes. Voorbij het Klampduin glooiende groene duinhellingen omhoog het duin in begroeid met gras en mos. Een trap omlaag en omhoog door het Zandgat, wellicht een oude zandafgraving, vroeger hebben in de vallei in het duin tuinhuisjes gestaan, een manier van de landeigenaar om geld te verdienen door eenvoudige mensen een plekje te geven in het duin. Bij Wimmenum staan meer sneeuwklokjes en staat op een hoekje van het pad maagdepalm met witte bloemetjes in plaats van blauwe, zoals normaler is. Bij Egmond komen we langs het gebied De Nollen, oorspronkelijk met lage duintjes, later afgegraven voor bollenland, nu weer terug aan de natuur.
Hier meer sneeuwklokjes in de duinrand, met daartussen voor het eerst blauwe sterhyacinten of scillaatjes, met de kelkjes omlaag, dus Oosterse sterhyacint. Niet heel vroeg dit jaar. Vlak erachter liggen aan de akkerkant, voorbij een tennisveld draketanden, grote piramidevormige betonblokken, punt naar boven, om tanks tegen te houden, een overblijfsel van de Duits Atlantikwall, die op meer plaatsen sporen heeft achtergelaten in het duin. Over de Nachtegalenweg met grote bonte krokussen en uitzicht op het oude Karmelklooster lopen we Egmond aan den Hoef binnen vanaf de binnenduinrand. Door een bog niet zo oud nieuwbouwbuurtje lopen we naar de kasteelruïne van Kasteel Egmond of Slot op den Hoef, waarvan alleen de fundamenten nog over zijn temidden van het water van de gracht. Met ernaast de bewaard gebleven Slotkapel. Het kasteel is in 1573 net als de kerk in Bergen door de geuzen in brand gestoken om te voorkomen dat het in Spaanse handen zou vallen. Graaf Lamoraal van Egmont was al vijf jaar eerder door Alva in Brussel onthoofd. Vanuit Egmond aan den Hoef komen we langs de Hoevervaart terecht, langs de rand van de Egmonder Polder door dezelfde Lamoraal van Egmont drooggelegd. We kruisen de brug over de vaart van de oude tramlijn vanuit Alkmaar en volgen de vaart langs het jaagpad waarlangs in het verleden de trekschepen werden getrokken. Wat er toen vast niet geweest waren zijn alle overstapjes die er bij elke sloot door de weilanden nu waren. Zon en uitzicht over de polders, speenkruid langs de rand van de vaart.
Voor een stolpboerderij gaat naar rechts over de vaart een houten bruggetje naar het jaagpad langs de Egmonder Binnenvaart rond 1565gegraven ter bevoorrading van de abdij in Egmond, als opvolger van de Oude Abdijvaart uit 950. Langs de vaart komen we bij een gemaaltje op het weggetje Het Maalwater uit Heiloo, door polder Het Maalwater. Het blijkt zoon typisch scholierenweggetje van Heiloo naar Egmond, maar ook in trek bi wandelaars, dus tamelijk druk. Dat brengt ons naar het Maalwater een groengebied metgelijknamige plas aan de rand van Heiloo, waar ook de Oude Abdijvaart doorheen loopt. Met aan de oevers twee oude gemaaltjes, een nog i gebruik, en een apart hoog transformatorhuisje in Amsterdamse School-stijl. Het vervolg van het pad over een dijkje langs de Oude Abdijvaart is niet toegankelijk vanwege werkzaamheden. Dus lopen we rechtdoor, richting spoorlijn. Ik vergeet nog even te kijken naar de remake van de prehistorische palencirkel die hier staat. Als we afsnijden en niet meer door het oude Heilooer Bosch lopen kunnen we nog voor vier uur de trein halen, wat we besluiten te doen (met wat pijn in het hart). Langs een niet heel spannende weg langs het spoor komen we nog ruim voor vieren bij station Heiloo.

Klik hier voor de foto's van deze tocht