Reacties en foto's

dik v

( organisator / routebegeleiding ) 12-05-2023

Hier een wat laat verslag van de wandeling van vorige week zaterdag langs kerken, klooster, putten en bollenvelden rond Heiloo en Egmond Binnen. Met een grote groep van 12 mensen om te kijken hoe het voorjaar vordert in het land. In het bijzonder de bloembollen in de bollenvelden. Een mooie wandeldag met meer zon dan wolken, zonder regen maar met een prettige temperatuur. Geen afzeggingen, best bijzonder met zo'n grote groep deelnemers. Waarvan 6 nieuwe gezichten. Het werd uiteindelijk een mooie en prettig ontspannen wandeldag langs alle historische en tot overdenking en bezinning nodigende al dan niet kerkelijke plekken langs de wandelroute. De wandeling rond Heiloo en Egmond Binnen heeft voor mij twee kanten. Aan de ene kant is het een wandeling met een vrij groot aantal historische elementen als het op een terp gelegen witte Willibrorduskerkje met de Willibrordusput in een uiterlijk van de bekende architect Pierre Cuyper (o.a. Rijksmuseum, Centraal Station in Amsterdam), met heilig water, het begin van een Willibrordusbedevaarttraditie, het Heilooërbos met zijn verre en recente verleden, een prehistorische rituele palencirkel uit de prehistorie (bronstijd of ijzertijd), de Egmonder Binnenvaart naar de abdij in Egmond en de abdij zelf vanaf het jaagpad langs de vaart als een echt middeleeuws klooster erboven uitrijzend, hoewel zelf uit het begin van de vorige eeuw, de Adelbertusakker aan de rand van het duin met Adelbertusput bij het oude kerkje van Egmond, ooit het begin en centrum van Egmond, na 900 door de wind en het zand van de opkomende jonge duinen ondergestoven en landinwaarts gejaagd en dan na de Adelbertusabdij zelf met winkeltje en boomgaardje met oude fruitrassen en tenslotte terug aan de zuidkant van de Runxput met bedevaartsplaats Onze Lieve Vrouwe Ter Nood, de put wellicht van heidense Germaanse afkomst maar uitgegroeid tot een zeer druk bezocht bedevaartsoord, al vanaf de middeleeuwen, met een herleving vanaf rond 1900, met kapel en kerkje. De putten en bijhorende plaatsen zullen wellicht van oorsprong Germaanse heilige plekken zijn, later gekerstend. Het is een kleine rozenkrans van plaatsen met elementen van bezinning over de tijd en vormen van zingeving die van de wandeling een mooie eindejaarswandeling maken. En zo loop ik de wandeling al een aantal jaren als laatste wandeling van het jaar. Daarnaast is de wandeling een mooie bloembollenwandeling wanneer deze in het voorjaar bloeien. Eigenlijk is 6 mei dan een beetje laat, maar het moet zeker met een wat frisser voorjaar wel kunnen. De bloemencorso in de bollenstreek is niet voor niks het eind van april. Met minder uitgestrekte bollenvelden dan bij Hillegom en Lisse wellicht, maar wel een mooiere wandeling. Met uitzicht op de bollenvelden vanaf de Egmonder Binnenvaart. Of je die bloeiende tulpen ook gaat zien is altijd nog maar de vraag, de tijd luistert nauw. Maar het probleem was dit jaar denk ik niet het tijdstip van de wandeling, zoals vorig jaar. Vorig jaar was een groot deel van de tulpen gekopt en de velden groen. Nu was er veel groen van uitgebloeide irissen en nog niet bloeiende alliums. Maar verderop kregen we nog kleur genoeg. En dan blijkt weer dat je maar een kleine hoek bollenvelden nodig hebt om indruk achter te laten. En hoe blauw kan blauw dan zijn.
Vanwege de voorjaarswandeling beginnen we de wandeling door het Gemeentebos met hertenkamp, inplaats van door de Holleweg, nu vol bloeiende wilde hyacinten en naar uien geurend daslook, naar het Witte Kerkje. Waarna we een vroege pauze houden ertegenover bij de theesalon en banketbakker bij het winkelcentrum, deel van de wandeling sinds een regenachtig begin van de eerste wandeling hier in 2015, wat Jeannet de gelegnheid geeft ons in te halen na het missen van een aansluiting. Na het Heilooërbos, de palencirkel aan de rand van de polder en de groene strook aan de rand van Heiloo bij het Maalwater op de rand van de Heilooër strandwal en de oude natte strandvlakte en polder komen we uit op de Egmonder Binnenvaart. Het jaagpad erlangs is deze winter onder handen genomen en we moeten over een laag hek zonder overstap, voor sommigen een beetje lastig. Ook de banken die erlangs de vaart stonden en het informatiebord staan er niet meer of nog niet. Terwijl het jaagpad langs de vaart toch deel uitmaakt vaan een officieel wandelpad, het Monnikenpad, rond Heiloo en de Egmonden. Al eerder dit jaar merkte ik dat langs de Hoevervaart naar Egmond aan de Hoef sommige overstapjes erg lastig waren. Wellicht heeft het een met het ander te maken. Door Egmond Binnen en een mooi bosje met een bosbodem bedekt met blauwe, roze en witte boshyacinten bij Waterrijk. Daarvoor hebben we bij groepsaccomodatie Broekakkers in een oude stolpboerderij buiten op een bank en in het gras nog wat meegebrachte eetwaar gegeten. Door een klein puntje duinen met een mooi kleurend arm graslandje met bloeiende akkerhoornbloem, ruig vergeetmenietje en ooievaarsbek met een hoekje oude duinen met bloeiende duindoorn waar we werden vergast op een wonderschoon concertje van zangvogels, dat het me doet betreuren dat ik niet weet welke vogels ik hoor zingen. Bij gasterij Nieuw Westert in een na brand herbouwde oude stolpboerderij is geen plaats voor ons. We lopen door naar de Adelbertusakker met twee mooie witte toegangsdeuren aan de weg, met het in kalksteen aangebrachte grondpatroon van het oude Adelbertuskerkje dat hier heeft gestaan, met op de plek van het koor de Adelbertusput waar je water kunt oppompen in een emmer, met inscripties rondom in het zandsteen met wensen en dankbetuigingen aan de heilige, als blijk van een vorm van individuele devotie. Jaarlijks is er in juni als ik het goed heb een bedevaart vanuit de abdij hierheen. Er staan een overdekt altaar, een bidkapelletje voor Maria en een klokkenstoel en een groepje uit hout gesneden heiligenbeelden van het hout dan dode iepen die hier stonden, gemaakt door de plaatselijke timmerman. En het staat er vol bloemen het hele voorjaar. Een bijzonder mooi en rustgevend plekje om te zitten. Met horeca links en rechts. Wat helaas teveel is van het goede. Aan de andere kant drinken we iets en eten we iets bij Hump Soigné, wat minder riant dan aan de andere kant bij de Nieuw Westert. Van de Adelbertakker lopen we van het oude Egmond Binnen naar het nieuwe. langs het nieuwe Adelbertusklooster en daarna langs nog wat meer bollenveldjes langs de Limmerweg naar de Zanddijk, de oudste dijk, door monniken van de abdij aangelegd, in de omgeving. Naar de Runxputte en bedevaartplek Maria Ter Nood en dan vanaf de zuidkant weer Heilloo in over Middenweg en Heerenweg, twee oude van zuid naar noord lopende doorgaande verbindingsweg over deze duizendjaar oude strandwallen. Met dwars erop even oude Elzensingels die de wind moesten opvangen, soms nog intact en hier terug te zien. De Heerenweg zet ons af bij station Heiloo. het eindpunt van een wat mij betreft vrij aparte maar mooie wandeling en een ontspannen wandeldag. Met veel nieuwe nog onbekende leuke en aardige wandelgenoten. Iedereen bedankt voor de prettige gezamelijke wandeldag en wellicht tot een volgende keer. (Bijgevoegd een link naar fotoos van de wandeling nog niet geordend of bijgewerkt, maar voor een eerste indruk. Voor meer informatie kun je kijken op een ouder fotoverslag van vorig jaar: https://myalbum.com/album/R7ABQULqHscB/ . )
Voor wat meer informatie over de wandeling en ter vergelijking voeg ik hier nog een deel van het verslag van de wandeling van vorig jaar toe op 3 mei:
Deze wandeling zit vol met geschiedenis. Oorsprong en ligging van Heiloo hebben alles te maken met de 2 a 3 duizend jaar oude strandwal waarop het plaatsje ligt. Met historische landschapselementen als elzensingels dwars op de strandwal. Vandaar loop je naar de ongeveer 1000 jaar jongere strandwal van Egmond. En weer terug, heen en weer in de tijd. De basis voor bewoning in dit deel van Nederland, op grens van water en land. Met de zelfs nog oudere vondst van een houtje waarmee vuur werd gemaakt van ongeveer waar 8000 voor Chr. (nog van voor het de tijd dat het zeewater weer was gestegen na de laatste ijstijd). De wandeling biedt met zijn heilige putten, kerkjes, kerkruine en kapellen, klooster en bedevaartsoord, en 2800 jaar oude palencirkel een hoge mate van reflectie op geschiedenis, religie, zingeving, devotie en verhalen daaromheen, reden waarom ik hem sinds 2014 graag in december de laatste week van het jaar loop. Een mooie eindejaarswandeling vol verwijzingen naar het verleden, christelijk zowel als voorchristelijk, met tijd als er doorheen lopend thema.
Vaak met toegevoegde extra elementen als wind en wolken en soms wat nattigheid langs de Bergerbinnenvaart in de richting van het klooster dat van verre van alle kanten zichtbaar is, zo uit de middeleeuwen geplukt aan het begin van vorige eeuw. Dat verhoogt het besef van vergankelijkheid over het bestaan. Daarnaast is het een mooie wandeling wanneer de bloembollen bloeien. Hoewel ik daarover dit jaar wat minder hoopvol was, niet alleen al begin mei maar ook een erg warm en droog voorjaar. geen gunstige voortekenen. Maar ik kan in beginsel geen mooiere bloembollenwandeling bedenken, zeker omdat je hier rustig op het jaagpad langs de dijk kunt lopen en niet heel Nederland om je heen hebt die ook bollen willen zien bloeien. En dan kun je ook nog fotoos maken van bloeiende tulpen of hyacinten met erachter het klooster hoog oprijzend. Als alles goed zit. Doorgaans loop ik vanaf het station door de Holleweg, een aardig straatje bebouwd aan het begin van de vorige eeuw. Naar het Witte Kerkje van Heiloo, tegenover zo n typisch laagbouw kleine stedenwinkelcentrum. Met put bij het kerkje. Deze keer had ik bedacht om eens door het groene Ter Coulsterpark te lopen en dat bleek een goed ingeving: het park stond vol met blauwe, roze en een beetje witte wilde hyacinten en naar uien geurend daslook.
En nog bijzonderder, dankzij Hannie zagen we boven in een boom op een tak een sperwer. Langs de poort naar het landgoed met landhuis liepen we langs de weg naar het Witte Willibrorduskerkje. Van achter het muurtje om het kerkhofje heen kijken we naar het kerkje dat op een verhoging ligt en bekijken de afgedekte en afgesloten Willibrodusput ernaast, in een ver verleden doel van een Maria processie. Zeer oud, teruggaand tot de 8e of 9e eeuw. Dat legt een verband met de andere putten in de omgeving, met name de Runxput ten zuiden van Heiloo - beide onderdeel van Mariabedevaarten in verleden en heden. De kerk ligt op een hoogte op de oude strandwal van Heiloo van 4000 jaar geleden en de wandeling gaat tussen deze strandwal en de 1000 jaar jongeren strandwal van Egmond. Tegenover kerk en put is brasserie Veldt, geschikt voor een kopje koffie of thee aan het begin van de wandeling, maar we lopen liever door. Vanaf het kerkje lopen we naar en door het Heilooer bos met een lange geschiedenis van bebossing, ontbossing en weer bebossing in de 19e eeuw. Verderop komen we langs de remake van een prehistorische waarschijnlijk rituele palencirkel van 800 v. Chr., wellicht een oude rituele plek en begraafplaats. Erachter een mooie afgeronde heuvel van waarschijnlijk een vuilstort. Daarna komen we in een groenstrook aan de rand van Heiloo, lopend door de oude polder van het Maalwater, met in de richting van Alkmaar een stukje van de Oude Abdijvaart (uit 950), voorloper van de Egmonderbinnenvaart uit de 16e eeuw. Aan de oude vaart staan een klein huisje van een oud gemaaltje ertegenover een mooi transformatorhuisje in Amsterdamse schoolstijl met nog een gemaaltje ernaast. Gemaaltjes hebben net als kerken vaak een hele geschiedenis.
Door een strook bos langs de rand van Polder het Maalwater lopen we naar de Egmonder Binnenvaart en de Zeeweg naar Egmond. Waar blijkt dat de wandeling ook een heel aardige vogelwandeling is, met o.a. zingende zwartkoppen maar vooral nachtegalen, waar Hannie ons opmerkzaam op maakt. Die zich soms zelfs even laten zien. Een deelnemer heeft inmiddels haar eigen weg gekozen, wellicht omdat we teveel stilstaan naar haar zin. Na het oversteken van een Zeeweg lopen we op het jaagpad van de Binnenvaart richting Egmond-Binnen waar vroeger links en rechts natte polder was en nu rechts bollenveld nadat de aarde metersdiep is gekeerd om het zand boven te krijgen voor de bollen. En daar langs de Egmonderbinnenvaart liggen de bloeiende bollenvelden, vooral groen met bloemstemgels zonder kop. Maar het blijkt dat je voor een mooie foto maar een klein hoekje bloeiende tulpen nodig hebt. Zoals een langslopende groep dames laat zien. In de verte rijst de Adelbertusabdij van Egmond hoog boven de bomen uit met ervoor het veldje gestreept bollenland. In feite is de abdij een twintigste eeuwse remake van de oude middeleeuwse abdij (in 1573 door de watergeuzen verwoest ten tijde van het beleg van Alkmaar). We houden een pauze op een bankje met panelen over de (zichtbare en onzichtbare) geschiedenis van de omgeving. De zon is prettig maar de wind is fris, om weer verder te gaan. Op het jaagpad langs de vaart en in het bollenland hippen gele kwikstaartjes, zoals het hoort: op een schapendijkje (zoals ik ter plekke leer).
Langs de rand van Egmond-Binnen komen we in een bosje met een bosbodem blauw van de boshyacinten. Aan de overkant van de weg licht Waterrijk, met een oude stolpboerderij en een natte duinvallei waar de laatste jaren archeologische opgravingen zijn gedaan, waarbij o.a. twee middeleeuwse boerderijen zijn gevonden. In het open veld van weer tot natuur omgevormd bollenland staan nog verspreide witte narcissen als herinnering aan het bollenverleden. We lopen een klein stukje door lage oude duinen met nog eens zingende nachtegalen, in een topje van een duindoornstruik. Naar de Nieuw Westert een mooie horecaplek in een stolpboerderij die twee winters terug is afgebrand. Hij is inmiddels weer opgebouwd en nu weer open, onder nieuwe balken en dak niet meer zo mooi oud als het was. Alleen de voorgevel is van de oude boerderij behouden. We zijn nu op de strandwal van de Egmonden, aan de rand van de nieuwe duinen die rond het jaar 1000 ontstonden waarbij ze het oude land overstoven, en zo een stukje vroege geschiedenis overdekten en de bewoners landinwaarts joegen. Een stuk of wat stappen hiervandaan ligt achter twee witte houten hekken de Adelbertusakker. Hier werd volgens het verhaal Adelbert begraven (een christelijke prediker uit het gezelschap van Willibrord gestorven rond 740), mogelijk op een bestaande heidense begraafplaats. Toen zijn overblijfselen 200 jaar later werden overgebracht naar de nieuwe (verplaatste) abdij ontsprong hier de Adelbertusbron en werd hier de eerste Egmondse kerk gebouwd. Alleen waren de botten waarschijnlijk niet van Adelbert maar van een oude germaanse magier of prediker, bleek uit onderzoek.
Dit is ook de plek waar aanvankelijk Egmond Binnen lag. Door het aanhoudende stuifzand uit de duinen werden kerk, klooster en plaats van de deuinrand verplaats naar hun huidige plek. Nog steeds is dit een plek van devotie. Officieel: jaarlijks vindt er op 25 juni vindt vanuit de abdij een misviering plaats met veel pelgrims. Individueel wordt de put kennelijk bezocht door mensen die hier water halen en dankwoorden e.d. griffen in de stenen die de omtrek van de middeleeuwse kerk aangeven. Met binnen de hekken een wilde begroeiing van witte look, blauwe wilde hyacint, geel speenkruid en een paar zomerklokjes. Van Adedelbertusakker lopen we over de Adelbertusweg en de Abdijweg naar de na 1933 gebouwde abdij in Egmond Binnen, de route van de jaarlijke pelgrimstocht terug. Voor Hannie is het hier genoeg, ze neemt de bus naar Castricum of Alkmaar. We lopen verder door Egmond Binnen, met stenen met kindervoeten die aan de pelgrimage herinneren. Vlakbij de abdij staat een protestantskerkje en een nog kleiner en onopvallend schuilkerkje. We lopen langs de binnenhof met mooi zicht op het klooster, door de boomgaard met oude fruitrassen en vlindertuin. Daarna lopen we verder om de abdij langs de grote voormalige boerderij van het klooster en de Vennewatersweg naar de Limmerweg met nog een aardig stukje bollenvelden, over een stuk van de strandwal. Van de Limmerweg komen we op de Zanddijk, de oudste hier door monniken aangelegde dijk. Vanaf de weg kunnen we de abdij nog zien liggen.
Stolpboerderijen langs de weg. Onder het spoor door komen we bij de derde put, de Runxput, waar zich na de 15e eeuw een Mariaverering heeft ontwikkeld die in de 19e eeuw tijdelijk onderdrukt is geweest, maar die sinds 1905 weer herleefd is en Onze Lieve Vrouw ter Nood tot de grootste Mariabedevaartsplaats van Nederland heeft gemaakt, met jaarlijks zo n 10.000 bezoek(st)ers. Met een mooie van binnen beschilderde kapel en een zeker zo mooie grote kerk voor ontvangst van de bedevaartsgangers. (Het gastenboek in de kerk laat iets zien van de betekenis die een plek als deze voor mensen kan hebben.) Behalve de kapel staat er een mooie houten Bedevaartskerk van dezelfde architect, allebei uit de dertiger jaren. Langs het Julianaklooster komen we weer op de weg. We lopen langs de Hoogeweg, bovenover de Heiloose strandwal, en werpen nog een blik op enkele elzenhagen die hier als eeuwenoude historische elementen aanwezig zijn bovenop de strandwal. Het lijkt er zelfs op dat in enkele nieuwbouwwijkjes nieuwe hagen zijn aangeplant nadat ze decennia lang ernstig verwaarloosd zijn. De Hoogeweg komt uit op de Heereweg waarlangs we de wandeling beginnen. De weg, nu eens Herenweg dan weer Heereweg, is een doorgaande weg mogelijk al uit de negende eeuw die van begin af aan de nederzettingen op de oude strandwal heeft verbonden. Over de Heereweg lopen we weer terug naar station Heiloo. Het is rond vijf uur.
Wat mij betreft blijft het een mooie wandeling door een mooi verhalenrijk gebied, vol historische elementen. Zelfs al is een tamelijk groot deel van de route verhard. Maar dat wordt gecompenseerd door waar we langs komen. Jammer dat de bloeiende bloembollen wat tegen vielen deze keer. En dan bleek het ook nog eens een aardige vogelwandeling met o.a. sperwer, nachtegalen en gele kwikstaarten, en leeuwerikken in de lucht boven de bollenvelden en natuurlijk hier volop aanwezige scholeksters.

Klik hier voor de foto's van deze tocht

Rene v

07-05-2023

Bedankt Dik voor de mooie wandeling. Hier een link naar mijn foto's : https://photos.app.goo.gl/FtQsc2M6fF1MrHDu6

Rene v

07-05-2023

Klik hier voor de foto's van deze tocht