Reacties en foto's

dik v

( organisator / routebegeleiding ) 26-09-2023

De Peelrandbreuk bij Slabroek, Nistelrode en Uden levert een heel apart soort landschap op met natte hoge horsten en droge lage delen in de slenken. met bijzonder verschijnselen, zoals de wijstverschijnselen met rood ijzerhoudend water in de sloten. En dat levert een heel aparte wandeling op hier tussen Nistelrode en Uden, langs Slabroek en het Mariabosch bij Rakt en de Bedafse Bergen. Die stuifduinen krijg je er dan nog extra bij. We liepen de wandeling uiteindelijk met z'n drieuen, met 1 deelnemer. Heel ontspannen en toch gezellig. Een extra element is nog de Slabroekse Heide met grafheuvels en urnenveld. Met o.a. het 'koninginnegraf' waar een sjieke oudste jurk van Nederland werd gevonden. Met twee keer horeca: bij het natuurcentrum bij Slabroek en bij De Pier bij de Bedafse Bergen. Met alweer dat wat vreemde zomers najaarsweer van de afgelopen weken. Het was een gezellige dag. (Hier een link naar een niet uitgewerkt fotoverslag van de wandeling. Ik voeg hier voor meer informatie en ter vergelijking nog een link toe met meer informatie van een vorige wandeling in september 2021: https://myalbum.com/album/pfZ54femYBVV/)
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
Hier is nog wat meer informatie over de wandeling van een verslag van de wandeling uit eind juli 2022.
Niet al mijn wandelingen zijn voor iedereen naast de deur, ook niet voor mezelf. De wandeling langs de Peelrandbreuk is in hartje Brabant. Maar het fenomeen van de Peelrandbreuk vond en vind ik zo interessant dat ik wel iets verder en lastiger reis wil maken. En dat geldt voor meer wandelingen. Omdat ik een bijzondere flora op een bepaalde plaats of moment, bijzondere natuur, een bijzonder landschap, natuurfenomeen of cultuurlandschap, of gewoon mooie paden een belangrijke motivatie vindt om ergens te wandelen en een reden om een wandeling toe te voegen aan wat ik zie als mijn pakket aan mooiste wandelingen. Waarbij ik merk dat naarmate ik op meer plaatsen wandelingen krijg, ik tegelijk ontdek dat er op veel plaatsen nog veel mooiste wandelingen te gaan liggen. Dat sluit niet altijd aan op de wensen van veel deelnemers van de wandelsite denk die vaak een wandeling willen die makkelijk te bereiken is, met auto of trein, en niet te ver van huis. Zodat ik weleens een wandeling moet annuleren wegens gebrek aan deelnemers. Zo dus niet zaterdag. Maar vorig jaar liep ik de wandeling op een dinsdag in september uiteindelijk met 2 deelnemers. De wandeling van Nistelrode naar Uden langs de Peelrandbreuk is in feite een nakomeling van een wandeling door de Maashorst, waarbij je aan de westkant langs een stuk van de Peelrandbreuk loopt tussen Mortel en Loo, wat ik eigenlijk het interessantste en mooiste stuk van de wandeling vond. Toen ik daarna zag dat bij Uden en de Bedafse Bergen, bij het Annabos, ook een gebied langs de Peelrandbreuk met wijstgronden lag, bedacht ik om deze wandeling te maken langs allebeid deze plekken langs de Peelrandbreuk met wijstgronden.
Vanuit Nistelrode loop je de plaats uit en onder de snelweg door naar Loo onder aan de rand van de Maashorst. Met nog meer bloemen in de berm dan ik dacht: wilde cichorei met blauwe bloemen, (wilde) peen, paars knoopkruid, roze muskuskaasjeskruid en wat wit grijskuid. Met wat eromheen fladderende vlinders, maar niet zoveel als vorig jaar. Bij Loo zit je meteen op het randje van de Peelrandbreuk met als meest opvallende bijzonderheid de wijstverschijnselen. De Peelrandbreuk is een verhaal van hoge horsten en lage slenken. Op een plaats waar vroeger een Maastak liep (enkele miljoenen jaren terug). De horsten zijn hoogten bestaand uit afgezet grof rivierzand doorgaans op een ondoordringbare leemlaag. De slenken zijn door de rivier uitgesleten laagten die later na de ijstijden opgevuld zijn door de wind met fijn dekzand. Als we bij Loo het pad oplopen langs de Grote Wetering zien we al gauw de eerste wijstverschijnselen: opwellend kwelwater uit het hoge land op de rand van de hoge horst en en de lage slenk. Het bijzondere van wijst is, dat het hoge land vóór de breuklijn nat is (met riet erop dat van nat houdt) terwijl achter de breuklijn de grond droog is met een meters lagere grondwaterstand. Hoewel je anders zou verwachten.
Dat komt omdat het water in de hoge horst nergens heen kan, niet naar beneden omdat het daar stuit op de ondoordringbare leemlaag, niet naar het lage land omdat het fijne dekzand het water tegenhoudt. Dus gaat het water weer omhoog en neemt daarbij ijzer mee dat de grond en het water rood kleurt. Dat zie je bij Loo in de smalle sloot die hier rest van de Grote Wetering die van boven van de Maashorst afkomt: roestbruin water. Ik had hier enkele keren eerder een wandeling rond de Maashorst gelopen waarbij deze plek bij Loo met wijstverschijnselen was opgevallen. Iets meer naar het zuiden bij de Bedafse Bergen ten westen van Uden is nog een bekendere plek met wijstverschijnselen. Bij het Annabos. De wandeling van vandaag loopt vanaf Loo langs het Natuurcentrum in Slabroek naar de wijstgronden bij het Annabos bij de Bedafse Bergen. Bij Loo maak je meteen aan het begin van de wandeling kennis met de Peelrandbreuk en de wijstverschijnselen. In principe kun je hier ook langs de weg en over de akkers kijken en zien hoe de akkers hier omhoog lopen in de richting van De Mortel. Maar doordat het land vol mais stond is dat uitzicht op de hogere horst nu niet mogelijk. Vanaf het laag gelegen Loo loop je nog een stuk langs de breuk en langs de rand van akkerland richting De Mortel bovenop de horst, dan langs een laaggelegen bosje dat in een leemkuil ligt, waar leem is uitgegraven voor cement. Vandaar de naam Mortel.
Bij Mortel bovenop de Horst heb je een mooie kijk op de laaggelegen slenk en de hooggelegen horst met akkerland van bovenaf. Een stukje pad onder de bomen door bos brengt ons over de Slabroekseweg naar de Slabroekse Heide, waar langs de Keltenweg het vanwege rijke grafgiften zgn. vorstengraf ligt van de "Vorst (of vorstin) van de Maashorst", met palencirkel uit de vroege ijzertijd, ca. 700 v. Chr., (de sieraden zouden wijzen op een vrouw) in een stukje heide waar ook een urnenveld en nog 38 grafheuvels werden gevonden uit de eeuwen voor en na Chr. Maar eigenlijk weet je niet goed wat je ziet. Over de Keltenweg langs een poel in een kuil aan de rand van het bos - misschien een bomkrater uit de tweede werekldoorlog - naar Bus en langs een mooi weggetje dat overgaat in een smal pad langs akkers, bosranden en houtwallen terug naar de Slabroekseweg en het Natuurcentrum. Na 6 km. is er in Slabroek gelegenheid voor een drankje en een hapje bij het natuurcentrum Maashorst in een oude boerderij. Met veel fietsers. Maar met plaats genoeg, na 10 minuten wachten tot het 1 uur is. Later bij de Bedafse Bergen na 12 km. is er nog een gelegenheid om ergens iets te drinken. Vanaf Slabroek nemen we het schuin vanaf de Slabroekseweg weg lopende pad met kabouters en kabouterwoningen van het kabouterpad naar het bos van de Maashorst en lopen langs de bosrand en door het bos naar het ecoduct met fietspad over de A50, erlangs wat teunisbloemen en lijsterbes met oranjerode bessen, een een bijzondere plek met wilde marjolein.
Aan de andere kant van het viaduct loopt een steil paadje weer het bos in, dat nogal steil lijkt maar vorig jaar mee bleek te vallen. We volgen deze keer het fietpad naar een afslag van zandweggetjes waar we ietwat gedesorrienteerd door de bocht in het fietspad een verkeerd weggetje inslaan. Terug en nog eens proberen. Het goede pad komt uit op een smal pad langs een open veld met daarin een grote boerderij, naar een brede zandweg bij een volgende boerderij. (Een deelnemer besluit hiervandaan de bus te zoeken.) Waar een klein doolhof op ons wachtte met verschillende hekken en doorgangen, met afhaakbaar schrikkeldraad met een handvat te openen (en weer sluiten). Daarna langs een slootkant naast een sloot met roestbruin water (wijstverschijnsel), akkers, houtwallen en bos naar de Bedafse Bergen. Hoge stuifduinen van dekzand met wat al voorzichtig bloeiende heide tussen bos omgeven door het Brabantse boerenland. En met recreatievoorzieningen. De bergen zijn een fenomeen op zich. Ze ontstaan uit dekzand dat de wind hier na de ijstijden bijeen blies tot duinen. En ook al hebben ze verder niet direct met de Peelrandbreuk te maken hebben (hoewel ze het verhaal van het zand gemeenschappelijk hebben, van door de wind hier neergelegd dekzand) de moeite waard om langs te lopen. We maken een mooie lus eerst langs de westrand van het bosgebied met een aantal open velden en lopen dan terug langs de voet van de tamelijk indrukwekkende zandbergen. Door mensenhanden ontstaan bij pogingen het stuifzand vast te leggen in ik denk de 19e eeuw. Om het zand te stoppen werden bomen en ander gewas geplant die het zand vasthielden waardoor het zich ophoopte tot de 25 meter hoge bergen die we nu zien. Met aan het begin van alles het stuifzand. Een mooie toevoeging aan de wandeling.
Over een zanderig pad (de hoge heuvels vermijdend) lopen we naar de Canadasweg. Daar, in het doolhof van Hullie, het leukste uitje bij Uden, een soort mini attractiepark, zoeken we een plek om even iets te drinken, binnendoor en buitenom en uiteindelijk verlost door een personeelslid dat door een voor ons niet toegankelijk hek naar binnen komt bij een waterspeelplaats. Vanaf de Canadasweg komen we op het mooie paadje dat zo naar de wijstgronden bij het Annabos loopt. Na een smal roestbruin slootje zie je de hoge wijstgronden liggen, oprijzend met randen met riet en wilgen boven de lage weilanden waar wij lopen. Een intrigerend landschap. We lopen verder met uitzicht op de hooggelegen wijstgronden. Schuin over een weiland naar het Annabos. Daar loopt een pas aangelegde zogenaamde knuppelbrug over de hoge natte landen met (ruige) grasvelden, met hier en daar nog wat bloeiende bloemen tussen gras en riet, vooral paarsroze kattestaarten. Vlak langs het knuppelpad of de knuppelbrug komt van boven van de wijstgronden een roodbruin beekje omlaag met met een watervalletje, onzichtbaar verstopt tussen het hoge riet. Twee jaar geleden gemist, omdat het zo verstopt is. Vorig jaar in september, toen het riet gemaaid was, viel het meteen op: een bruine beek met stenen wanden met een watervalletje waar het roestbruine water naar beneden kwam uit een sloot die vanaf de hoge wijstgronden kwam.
Aan de andere kant van het Annabos, over de knuppelbrug en het knuppelpad heen, lopen we via een weggetje langs een oude, er nogal verwaarloosd eruitziende, houtzagerij op een monumentale plek. Een stukje fietspad brengt ons naar een het vervolg van een pad langs wijstgronden, in het verlengde van het Annabos in de Loose Beemd. Het pad leidt ons langs een sloot met wijstverschijnselen met nog nog een mooi, wel zichtbaar, watervalletje in de richting van Uden. Over een bruggetje komen we uit op een dit jaar niet zo natte plek op het hogere land. Over een sloot een stukje linksaf over de Beemdenweg en dan weer rechtsaf langs een onverhard weggetje naar het Moleneind bij Uden. We lopen nog steeds langs de breuklijn met wijst in de sloot langs het pad en de weg. Bij het Moleneind met enkele mooie oude boerderijen, soms met waterpomp, lopen we onder de autoweg door. Daarna via het Oude Moleneind naar de Sint Annastraat met opmerkelijke twee onder een kap woningen uit het begin van vorige eeuw. Iets verderop voor de imponerende Sint Petruskerk met hoge torens en koepel, bij een paar er aardig uitziende terrassen, overwegen we of nog een drankje zullen drinken voor we naar de bus lopen. Maar het is al rond half zes en het zit er niet meer in. Langs de Pastoor Spieringsstraat, een eigentijdse stadsstraat met hoge gebouwen met winkels en een breed verhoogd trottoir lopen we naar het busstation. De bus vertrekt om twee over zes, we hebben in ieder geval tijd voor een ijsje. Het was een mooie ontspannen wandeldag. Met het thema van de Peelrandbreuk en de wijstgronden als een telkens weer opduikende rode draad een interessante wandeling. En met twee horeca-pauzes en af en toe even stil staan bij wat er aan bijzonders te zien is wordt het dan al gauw iets later. Niet heel veel bloeiende bloemen, volgende keer misschien toch eens in juni, maar ja, dan is het overal op zijn mooist.

Klik hier voor de foto's van deze tocht

dik v

( organisator / routebegeleiding ) 26-09-2023

Voor meer informatie hier nog een link naar het uitgewerkte fotoverslag van de wandeling uit juli 2022: https://myalbum.com/album/jHf4W3GEL7ty/

Klik hier voor de foto's van deze tocht

dik v

( organisator / routebegeleiding ) 26-09-2023

Hier is een link naar de route van de wandeling langs de Peelrandbreuk (19 km):
https://www.routeyou.com/nl-nl/route/view/6635149/wandelroute/peelrandbreuk-van-nistelrode-naar-uden
Voor wie de wandeling andersom wil lopen is hier een link naar de omgekeerde route vanuit Uden (17,5 km):
https://www.routeyou.com/nl-nl/route/view/9920097/wandelroute/peelrandbreuk-van-uden-naar-nistelrode